کتاب عقلانیّت و توسعه‌یافتگی در ایران به قلم دکتر محمود سریع‌القلم نگاشته شده است و آقای محمد علی پیری به خلاصه کردن آن همّت گماشته است. خلاصه این کتاب را می‌توانید در ادامه مطلب دریافت کنید.
آینده پژوهی به عنوان شاخه‌ای اصلی از علوم انسانی، بیش از سایر علوم با ویژگی‌های انسانی جامعه سر و کار دارد. از این رو به مبانی نظری و و فلسفی مختص هر جامعه وابسته است و به بهره‌گیری از نسخه بومی شده آن متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه نیاز دارد.کتاب حاضر، یکی از نخستین کتاب‌ها به زبان فارسی است که کاربرد روش‌های مختلف آینده‌نگاری راهبردی را به کار بسته است و با تمرکز بر استان آذربایجان شرقی سناریوهای مطلوب برای توسعه این استان در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ را تدوین کرده است.
این کتاب در ۸ فصل تنظیم شده است. پنج فصل نخست این کتاب بیشتر با هدف گسترش ادبیات علمی آینده پژوهی تدوین شده است. در دو فصل نخست، زالی مطالبی درباره مبانی و مفاهیم آینده‌نگاری و الزامات و چارچوب‌های آینده نگاری به رشته تحریر درآورده است. در فصل دوم او به مباحثی مانند اهداف و الزامات آینده‌نگاری، گام های اجرایی آینده‌نگاری، ابعاد آینده‌نگاری و گام‌های اجرایی انجام یک پژوهش آینده‌نگارانه و سطوح مختلف محلی، استانی، کشوری و منطقه‌ای آینده‌نگاری اشاره کرده است.
کتاب عقلانیّت و توسعه‌یافتگی توسط دکتر سریع‌القلم به رشته تحریر درآمده است. نویسنده در این کتاب در سه بخش به بررسی موضوع توسعه‌یافتگی در ایران از نگاه جامعه‌شناسی و اقتصادی پرداخته است. وی نخست، به پایه‌های نظری توسعه‌یافتگی در شرح مباحثی چون نظریة انسجام درونی؛ جایگاه برداشت‌های مشترک نخبگان و توسعه‌یافتگی و ویژگی‌های فرهنگ عمومی توجه کرده است، سپس ضمن بررسی ساختاری مسائل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جهان سوم، چگونگی توسعه‌یافتگی و میزان آن در کشورهای جهان سوم را ارزیابی نموده است. در پایان کتاب نیز با نگاهی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و آسیب‌شناسی سیاست‌های ایران در مسیر توسعه‌یافتگی، دورنمایی از آینده تحولات ایران را در آن مسیر ترسیم کرده است. مقدمه این کتاب را می‌توانید در ادامه مطلب دریافت کنید.
مطالب این کتاب در سه بخش سامان یافته است. بخش نخست شامل نکاتی است درباره سنت‌های ارگانیسیسم و تکامل‌گرایی در نظریه توسعه‌گرایی، نیز اصول مسلمی که این سنت‌ها بر آن بنا شده‌اند. از جمله این اصول عبارت‌اند از: تغییر به مثابه جریانی هم شکل و چند کاره و به منزله حرکتی به سوی دموکراسی نمایندگی، گسترش و انتشار نقش‌های صنعتی و یک مفهوم غربی از زمان. در بخش دوم نظریه‌های تاریخی و جامعه‌شناسی ـ در باب شکل‌گیری دولت‌های جدید، تغییر شکل امپراتوری‌ها، تولد یا استحاله، رژیم‌های سیاسی و نظام‌های حزبی و انقلاب‌ها ـ تشریح شده است. بخش سوم متضمن بررسی شرایطی تاریخی است که در آن اروپا به توسعه سیاسی دست یافته؛ همچنین جریان‌هایی که در بازسازی یا تخریب ملت‌ها، دولت‌ها و نظام‌های سیاسی در غرب موثر بوده‌اند.
نویسنده در بخش نخست کتاب، ابتدا توسعه سیاسی و اقتصادی را از آستانه انقلاب مشروطیت تا به امروز ترسیم می‌کند، سپس به چگونگی نفوذ، گسترش و تحول اندیشه تجددطلبی در ایران می‌پردازد. بخش دوم کتاب حاوی مباحثی است درباره توسعه‌نیافتگی که از جمله آنها می‌توان به هزینه‌های معاملاتی و توسعه صنعتی، رابطه بین جمعیت و توسعه، تمرکز سرمایه و شرکت‌های چند ملیتی و توسعه اقتصادی اشاره کرد.
نوسازی و اصلاحات در تجربه اروپائیان بر مبنای مدرنیته و به کمک بورژوازی و دولت مطلقه و ملی و مدرن و از گذر تغییرات اجتماعی رادیکال و همه‌جانبه به ظهور جوامع مدرن و توسعه‌یافته انجامید. اما در ایران با وجود دو قرن تلاش اصلاح طلبانه از عباس میرزا تا امیرکبیر و سپه‌سالار و از مشروطه و دوره پهلوی تا دوره انقلاب اسلامی، نوسازی و اصلاحات منجر به ایجاد جامعه‌ای مدرن و توسعه‌یافته نگردیده است.
این مجموعه حاوی سی و پنج مقاله با موضوع فلسفه, جامعه شناسی و توسعه سیاسی است که عناوین برخی از آنها بدین قرار است: «مسائل اساسی در فلسفه سیاسی»، «لیبرالیسم نو: گرایش‌های اخیر در تفکر سیاسی و اقتصادی در غرب»، «مکتب فرانکفورت: نگرش انتقادی, نقد آیین اثباتی و نقد جامعه نو»، «جامعه شناسی مذهبی ماکس وبر و جایگاه اسلام در آن', 'تحول در روابط دولت و جامعه مدنی در خاورمیانه', 'سرگذشت نظریه و وابستگی و توسعه نیافتگی: بلوغ فکری آندره گوندر فرانک', 'از دیالکتیک تمدن‌ها تا دیالوگ متن‌ها', 'ایدئولوژی و فرهنگ سیاسی گروه‌های حاکم در دوره پهلوی', 'جامعه مدنی, قدرت و ایدئولوژی: موانع تحقق جامعه مدنی در ایران', 'کاریزما, سنت و قانون: منابع مشروعیت سیاسی در ایران' و 'ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران'.
این کتاب به قلم سو آلوین و ترجمه محمود حبیبی نوشته شده و یکی دیگر از کتب مهم در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی و روابط بین الملل مربوط می‌شود. مقدمه این کتاب را می‌توانید در ادامه مطلب دریافت کنید.
بی تردید یکی از مسایل حاد بسیاری از کشورهای جهان (توسعه یافتگی) و نقطه مقابل آن یعنی (توسعه نیافتگی) است. کتاب حاضر در واقع تلاشی برای دسته بندی دقیق و منظم ادبیات توسعه است که می تواند پرسش ها و پاسخ های دسته بندی شده ای را در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار دهد.
متن زیر، بازنشری از نوشته آقای رامین مددلو، فارغ‌التحصیل دانشگاه امام‌صادق(علیه السلام)و دانشجوی دکتری دانشگاه مفید قم در رشته علوم سیاسی و گرایش مسائل ایران است.
داستان توسعه در غرب
در توسعه "نگاه به زیست مطلوب" خط فکری این مفهوم را شکل می دهد. سبب این نگاه دارا بودن توان پاسخگویی به پرسش های کلان بشری مانند چگونگی انجام اعمال بشری است.
کتاب موانع توسعه سیاسی به قلم دکتر بشیریه، از سوی انتشارات گام نو منتشر شده است. این کتاب از دیدگاهی جامعه شناسانه به بررسی مشکلات ساختار قدرت در ایران می پردازد. بشیریه علم جامعه شناسی را می داند و با تکیه بر آن در صدد تبیین موانع توسعه سیاسی در ایران است.
او توسعه سیاسی را به معنای مشارکت مردم در تصمیم گیری های سیاسی دانسته و با این تعریف پذیرفته است که ایران از لحاظ توسعه سیاسی عقب مانده است. همان طور که از عنوان کتاب پیداست بشیریه در تلاش است تا موانع توسعه سیاسی در ایران را بیان کند و تمرکزش بر بیان علت آن ها و یا راه کار رهایی نیست. بلکه مثل یک اندیشمند آکادمیک در موردی صحبت می کند که حدود و ثغورش مشخص است.
کتاب نوسازی، توسعه، جهانی شدن، با توجه به اینکه نویسنده خود تأکید کرده که حاصل مطالعه و دغدغه‌های چندین ساله‌اش می‌باشد، داری تقسیم بندی مشخص و مناسب در ارائه موضوعات برخوردار است و از نظر تعداد و کیفیت ارائه مفاهیم و نظریه‌ها موجود در زمینه توسعه و جهانی شدن نسبت به کتاب‌های موجود در این زمینه از سطح بالایی برخوردار است. مطالعه این اثر را به علاقمندان به حوزه‌های مورد بررسی کتاب می‌شود چرا که کتاب در ارائه مباحث الگوها نظریه‌ها و پارادایم‌های مختلف در این حوزه و همین طور با منابع و آثار موجود درباره آنها، کمک خوبی می‌تواند داشته باشد.
